2024 жыл қорытындысы бойынша телеаудиторияны зерттеу нәтижелерінен негізгі тұжырымдар ұсынылады. Ақпарат Ұлттық Медиа Қауымдастығының басшысы Кемелбек Ойшыбаевтың жеке парақшасынан алынған. Телеөлшемдер 100 мыңнан астам халқы бар қалаларда, 6 жастан асқан тұрғындар арасында жүргізіледі.
2024 жылдың қорытындысы бойынша кейбір көрсеткіштерде аздаған өзгерістер байқалды. Күн сайын теледидар көретін қазақстандықтар үлесі – 41,6%, ал теледидар көрудің орташа уақыты – күніне 2 сағат 54 минут. Бұл көрсеткіштер Қазақстан медиакеңістігінде теледидардың маңызды орнын сақтап отырғанын көрсетеді.
Ең маңызды жайттардың бірі – қазақстандықтардың ақпарат көзі ретінде телеарналарға сенімі жоғары деңгейде қалуда: 60% көрермен телеарналардан берілетін ақпаратқа сенеді. Бұл сенім барлық жас топтарында сақталған, тек 15-19 жастағы жастар әлеуметтік желілерге, блогтар мен интернет-сайттарға көбірек сенім артады.
Балалар аудиториясы да қызықты динамика көрсетіп отыр: 6-17 жас аралығындағы балалар теледидарды 40-54 жастағы ересектермен шамалас көреді. Бұл ата-аналардың медиатұтынуға бақылау жасауы немесе отбасылық көру дәстүрімен байланысты болуы мүмкін. Ал егде жастағы көрермендер ең белсенді топ болып қалып отыр – 55 жастан асқандардың үлесі 26,2%.
18-29 жастағы жастардың қызығушылығы біршама төмендеген (16,5%), дегенмен олар әлі де теледидарды жаңалықтар мен спорттық трансляциялар көру үшін қолданады. Ең төмен көрсеткіш – 30-39 жас аралығындағы топта. Бұл олардың жұмыспен аса белсенді айналысуымен және цифрлық платформаларды көбірек пайдаланумен түсіндіріледі.
Тілді қолдану тұрғысынан қазақтілді аудитория (59,1%) орыстілділерге (39%) қарағанда басым. Гендерлік тұрғыда да айырмашылық бар: әйелдер теледидарды жиі қарайды (53%). Ерлер телесериалдарға көбірек қызығушылық таныта бастаған, ал әйелдер – көркем фильмдерді көруге бейім.
Контентке деген көрермен талғамын алсақ, сериалдар әлі де көш бастап тұр. Олардың соңынан толықметражды фильмдер келеді – бұл жанрдың танымалдығы 10,3%-ға артқан. Сондай-ақ спорттық және ақпараттық бағдарламаларға қызығушылық өскен. Ал музыкалық, ойын-сауық және балалар бағдарламаларының көрілімінде аздаған төмендеу байқалады.
Өңірлік деңгейде де талғам айырмашылықтары бар. Алматы қаласы ақпараттық-аналитикалық бағдарламаларды, Астана жаңалықтарды таңдайды, ал өңірлердің таңдауы – сериалдар мен ойын-сауық контенті. Алматыда қазақ тіліндегі отандық бағдарламаларға сұраныс жоғары.
Цифрландыру телеарна контентін тұтыну тәсілдерін өзгертіп жатыр. Көрермендердің басым бөлігі (57,4%) әлі де дәстүрлі кабельдік телехабар тарату арқылы көреді. Сонымен қатар онлайн платформалар арқылы телемазмұнды тұтынушылар саны артып келеді: көшбасшы – YouTube TV (29%), одан кейін КиноПоиск (15,6%) және жергілікті BeeTV+ (6,5%) пен Alma+ (5,3%) қызметтері.
Қарау құрылғылары да өзгеруде: 32,8% көрермен смартфон мен планшет қолданса, Smart TV үлесі 24,9%-ға дейін өскен. Бұл цифрлық форматқа біртіндеп өтіп жатқанымен, дәстүрлі әдеттердің де сақталып отырғанын көрсетеді.
Қазақстандағы теледидар өзгеріп келеді, бірақ әлі де ақпарат пен ойын-сауықтың маңызды көзі болып қалуда. Келесі жазбада біз телеарналар рейтингтері, жанрлар мен тақырыптар бойынша ең танымал телебағдарламалар мен сериалдар туралы айтып береміз.
